Przed zawarciem umowy należy dokładnie zweryfikować wiarygodność kontrahenta. W przeciwnym razie inwestor naraża się na ryzyko problemów finansowych, a nie rzadko także prawnych związanych np. z opóźnieniami lub nienależytym wywiązywaniem się z umowy. W weryfikacji kontrahenta może pomóc proces due diligence. Wyjaśniamy, na czym polega oraz jakie korzyści wiążą się z jego przeprowadzeniem.
Czym jest due diligence?
Due diligence jest pojęciem wywodzącym się z amerykańskiej wykładni prawa cywilnego. W powszechnym użytku występuje od 1933 r., a dokładniej od chwili przyjęcia Securities Act. W języku polskim oznacza dosłownie „należytą staranność”.
Due diligence to proces, którego głównym celem jest zgromadzenie niezbędnych informacji na temat konkretnej firmy ułatwiających podjęcie decyzji o ewentualnej współpracy z danym podmiotem. Umożliwia ocenę kondycji finansowej, prawnej, a także reputacji potencjalnego kontrahenta.
Jakie znaczenie ma due diligence w branży budowlanej?
Branża budowlana jest specyficznym sektorem wymagającym dużych nakładów kapitałowych, a także zaangażowania wielu stron do realizacji inwestycji – inwestorów, wykonawców, dostawców, podwykonawców. Nawet jeden nierzetelny kontrahent, który nie będzie wywiązywał się z warunków zawartej umowy, może powodować poważne opóźnienia i straty finansowe. Aby tego uniknąć, warto sięgnąć po rozwiązanie, jakim jest due diligence. Dzięki niemu możliwe jest:
- obniżenie ryzyka inwestycyjnego – weryfikacja podmiotu, z którym ma być zawarta umowa, pozwala ocenić jego stabilność finansową, a także rzetelność przy dotychczasowych realizacjach,
- ograniczenie zatorów płatniczych – podjęcie współpracy z wiarygodnymi kontrahentami ogranicza ryzyko problemów z płynnością finansową, których powodem może być np. nieukończenie poszczególnych etapów inwestycji zgodnie z harmonogramem,
- zabezpieczenie przed problemami prawnymi – weryfikacja podmiotu pod względem tego, czy działa zgodnie z obowiązującymi przepisami m.in. prawa budowlanego, ogranicza ryzyko uczestnictwa w sporach sądowych, które mogą być czasochłonne oraz kosztowne.
Due diligence daje szansę na znalezienie rzetelnego kontrahenta, z którym można zawrzeć długotrwałą współpracę.
Na czym polega proces due diligence w branży budowlanej?
Proces due diligence to szczegółowa analiza wielu obszarów działalności potencjalnego kontrahenta. W jego ramach przeprowadzana jest ocena:
- sytuacji finansowej,
- sytuacji prawnej,
- zdolności operacyjnej,
- reputacji i wiarygodności.
Warto przyjrzeć się każdemu z tych obszarów nieco bliżej.
Ocena sytuacji finansowej kontrahenta
Analiza kondycji finansowej kontrahenta polega przede wszystkim na weryfikacji, czy podmiot ma stabilne źródła finansowania, nie zalega z płatnościami wobec swoich podwykonawców oraz dostawców, a także instytucji takich jak ZUS lub US. W tym celu badane są m.in.:
- sprawozdania finansowe,
- rachunek zysków i strat,
- historia kredytowa kontrahenta.
Współpraca z firmą o złej kondycji finansowej może powodować trudności w wywiązaniu się z warunków umowy i skutkować np. opóźnieniami w realizacji inwestycji. W skrajnych przypadkach może to powodować przerwanie inwestycji. Ocena sytuacji finansowej potencjalnego kontrahenta w ramach due diligence pozwala ograniczyć takie ryzyko.
Ocena sytuacji prawnej kontrahenta
Analiza prawna kontrahenta polega przede wszystkim na weryfikacji, czy konkretna firma działa z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa budowlanego, administracyjnego czy podatkowego. Obejmuje także badanie podmiotu pod względem ewentualnych postępowań sądowych lub restrukturyzacyjnych.
Podjęcie współpracy z firmą mającą problemy prawne to poważne zagrożenie także w branży budowlanej. Może bowiem skutkować zablokowaniem inwestycji oraz koniecznością uczestniczenia w czasochłonnych i kosztownych procesach sądowych. Ocena sytuacji prawnej w ramach due diligence daje pewność, że wybrany kontrahent nie boryka się z takimi problemami, które mogłyby utrudnić lub nawet uniemożliwić realizację projektu.
Ocena zdolności operacyjnej kontrahenta
Ocena zdolności operacyjnej kontrahenta ma przede wszystkim dostarczyć rzetelnych informacji na temat tego, czy dysponuje on odpowiednim zapleczem technicznym oraz kadrowym umożliwiającym realizację inwestycji. Obejmuje analizę m.in.:
- liczby i doświadczenia pracowników,
- doświadczenia kierowników budowy,
- parku maszynowego z uwzględnieniem stanu technicznego sprzętu.
Podmiot, który nie ma właściwego zaplecza i zasobów, może nie być w stanie dotrzymać terminów, a także zapewnić odpowiedniego poziomu jakości wykonywanych robót.
Ocena reputacji i wiarygodności kontrahenta
Przed zawarciem umowy warto przeprowadzić badanie opinii o firmie na rynku wśród inwestorów czy innych podmiotów współpracujących do tej pory z kontrahentem. Analiza referencji, a także rejestrów dłużników pozwoli wyeliminować ryzyko wyboru partnera, który wykazuje się brakiem profesjonalizmu lub niską jakością usług. Współpraca z nierzetelnym kontrahentem mogłaby negatywnie wpłynąć na wizerunek firmy oraz wiązać się np. z koniecznością wypłaty odszkodowań za niezgodność parametrów lokalu z zawartą umową.
Proces due diligence – komu powierzyć jego przeprowadzenie?
Due diligence powinien być przeprowadzony przez doświadczonych audytorów, którzy mają odpowiednie kompetencje i wiedzę dotyczącą obszarów, jakie należy uwzględnić podczas analizy. Muszą być to specjaliści orientujący się w realiach funkcjonowania branży budowlanej, znający jej wyzwania oraz najczęstsze problemy.
Due diligence jest procesem wymagającym zgromadzenia odpowiedniej dokumentacji, która pomoże określić m.in. sytuację finansową i możliwości operacyjne. Jego przeprowadzenie wiąże się z kosztami, które jednak pomagają zminimalizować ryzyko podjęcia współpracy z nierzetelnym i niewypłacalnym kontrahentem. Jeśli chcesz zadbać o ochronę swoich interesów oraz o terminową realizację inwestycji, zleć kompleksową analizę swojego potencjalnego partnera biznesowego. Skontaktuj się z naszą kancelarią świadczącą pomoc w zakresie prawa budowlanego.
